De voordelen van anti-aanbak, zonder de nadelen

Duurzaam koken betekent niet alleen groen gas gebruiken of wat vaker vegetarisch eten; ook in keukenmateriaal valt er nog genoeg te vergroenen. Daarom testen we de keramische pannen van Vita Verde.

Op Groenvoer vind je onafhankelijke recensies over plekken en producten waar we blij van worden. Ook plaatsen we regelmatig artikelen en tips over alles wat met duurzaamheid te maken heeft.
Groenvoer is de gids voor groen Nederland!

Iedereen heeft er wel eentje in zijn keukenkastje liggen: een pan met anti-aanbaklaag. Hoe handig dit soort pannen ook zijn, toch kleven (woordspeling!) er wat nadelen aan. Gelukkig zijn er goede alternatieven.

Claim
De bakpannen van Vita Verde hebben een “gezonde keramische anti-aanbaklaag” waarbij er geen gebruik wordt gemaakt van lood, cadmium en de (potentieel) giftige stof PFOA. Toch biedt het dezelfde voordelen als reguliere anti-aanbakpannen.

Hoe zit het precies?
De anti-aanbaklaag heet in de volksmond ook wel Teflon, maar dat is eigenlijk een merknaam voor PTFE (Polytetrafluorethyleen). Bekendste afgeleide hiervan is het merk Tefal. In dit soort pannen zit de stof PFOA, een bindmiddel om de PFTE te hechten aan de pan. PFTE is in beginsel niet giftig, maar kan dit wel zijn wanneer de temperatuur boven de 260 graden komt. Tijdens het bakken kan de temperatuur namelijk al gauw oplopen tot 300 graden, waardoor er schadelijke gassen vrijkomen. Het smeltpunt van Teflon is 327 graden.

Maar er is nog meer mis met Teflon. Er kunnen namelijk sporen van deze stof in het eten terecht komen, wanneer je met ijzeren keukengereedschap over de bodem van de pan gaat. In het menselijk lichaam wordt PFTE afgebroken tot de grondstof PFOA, waarna het jarenlang in het bloed en de lever aanwezig blijft. Vanwege tests op proefdieren waaruit blijkt dat deze stof kankerverwekkend is, is PFOA dan ook inmiddels verboden. Maar daarmee is het probleem van Teflon in het algemeen nog niet opgelost. Veel beter is het dus om alternatieven te gebruiken zoals een pan van RVS, emaille of gietijzer. Wie echter dezelfde voordelen wil als met Teflon, kan het beste voor een pan met keramische laag kiezen.

De bakpannen van Vita Verde bevatten zo’n gladde keramische laag, wat er voor zorgt dat je (bijna) geen olie of boter nodig hebt en de pan ook nog eens makkelijk schoon te maken is. Keramische pannen kunnen tot 450 graden verhit worden zonder dat de laag loslaat of er giftige gassen vrijkomen. Bovendien kost het minder energie om dit materiaal (ook wel Thermolon genoemd) te maken dan Teflon. Andere aanbieders van keramische pannen zijn o.a. EcoSafe en GreenPan.

Oordeel
Lekker grote pan, groene verpakking met allemaal doorkruiste afkortingen van enge stoffen erop en twee jaar garantie; daar worden we vrolijk van! Alleen de prijs is met €33,95 aan de hoge kant. Maar daar staat heel wat tegenover. De greep voelt bijvoorbeeld lekker zacht aan en wordt niet warm tijdens het bakken. En als je met je vinger over de bodem van de pan gaat, dan voel je geen enkele weerstand. Alsof het ijs is! En inderdaad: tijdens het afwassen hoef je bijna geen moeite te doen om de pan schoon te maken. Hij kan overigens ook zonder problemen in de vaatwasser, maar die heb ik niet.

En dan het bakken zelf. Op het gevaar af als een foute reclame te klinken, kan ik het niet anders omschrijven dan… magisch. Of je nou aardappels, groenten of (vegetarische) burgers bakt, alles is in no time klaar en boter of olie is inderdaad niet eens nodig. Zelf kook ik op gas, maar deze pan is ook op elektrische, keramische of op halogene kookstellen te gebruiken.

Zijn er dan echt geen nadelen te bedenken? Jawel. Behalve de hogere prijs, zijn keramische pannen ook iets zwaarder en blijven ze langer warm. Bovendien gaan dit soort pannen weliswaar langer mee dan hun Teflon-broertjes, maar een pan van gietijzer of RVS kan je makkelijk een leven lang gebruiken. Die zijn op de lange termijn dus duurzamer en zorgen ook weer voor een andere kookervaring. Het is dan ook verstandig om verschillende pannen in huis te hebben voor verschillende doeleinden. Maar mijn goedkope Hema-bakpan gooi ik hiervoor met liefde de deur uit.

Verkrijgbaar via:
Diverse webshops en natuurwinkels. Kijk ook op de website van Vita Verde.

Prijs:
€ 22,95 (Ø 20 cm)

Lees ook:
> Metaalvrij, veilig en duurzaam koken
> Recensie fietslampjes op zonne-energie van Rydon
> 5 tips om je kledingkast te vergroenen