Eerlijke Bankwijzer

Vebeter de wereld, begin bij uw bank

Oxfam Novib, “ambassadeurs van het zelfdoen”, is wereldwijd actief om mensen in ontwikkelingslanden te helpen een zelfstandig bestaan zonder armoede op te bouwen. In hun projecten en publiekscampagnes wordt vaak duidelijk hoe armoede gerelateerd is aan westerse consumptie en aan klimaatverandering. Eén van de initiatieven waar Oxfam Novib bij betrokken is, is de Eerlijke Bankwijzer. Aan het woord is Peter Ras.

Door Nanny Schutte

Wat is de Eerlijke Bankwijzer precies en naar aanleiding waarvan is het opgezet?
De EerlijkeBankwijzer.nl vergelijkt banken met elkaar op hun beleid voor onder meer klimaat, natuur, mensenrechten, wapens, corruptie en betrouwbaarheid. En op hun bonusbeleid. Aanleiding vormden de Zembla-uitzendingen in 2007, waarin uiteen gezet werd hoe financiële instanties investeerden in de producenten van clusterbommen. Er volgde een golf van verontwaardiging vanuit de bevolking. Dat maakte duidelijk dat consumenten behoefte hebben te weten waar hun geld blijft.

Wat is het doel van de Eerlijke Bankwijzer?
Doel is verduurzaming van het bankwezen, dat banken elkaar gaan beconcurreren op verbetering van duurzaamheidsbeleid. De bedoeling is dus niet banken zwart te maken, maar ze aan te zetten tot maatschappelijk verantwoord gedrag. Uit onderzoek in de afgelopen 3 jaar blijkt dat vrijwel alle banken hun beleid op één of meer maatschappelijke thema’s als mensenrechten, wapens en visserij hebben aangescherpt, maar ook dat er nog een lange weg te gaan is. Er bestaan grote verschillen in de snelheid waarin banken bereid zijn te verduurzamen en ook in de vertaling van beleid naar praktijk. Transparantie blijft een issue; klanten hebben vaak geen benul in welke bedrijven hun bank investeert, omdat veel banken hier niet open over zijn.

EerlijkeBankwijzer

Welke organisaties zijn erbij betrokken?
Behalve Oxfam Novib zijn er verschillende partijen met verschillende expertises bij de Eerlijke Bankwijzer betrokken:

  • Amnesty International – doet onderzoek en voert actie gericht op het tegengaan en stoppen van ernstige schendingen van mensenrechten
  • Milieudefensie – zet zich lokaal, landelijk èn wereldwijd in voor het oplossen en voorkomen van milieuproblemen
  • FNV Mondiaal – is actief betrokken bij de ontwikkeling van een sterke, onafhankelijke vakbeweging wereldwijd
  • Dierenbescherming – strijdt voor betere leefomstandigheden voor proefdieren en dieren in de vee-industrie
  • IKV Pax Christi – werkt aan veiligheid, het voorkomen en beëindigen van gewapend geweld en een vreedzame en democratische samenleving.

Hoe reageren banken die slecht uit de onderzoeksresultaten naar voren komen?
Die banken reageren soms in eerste instantie geïrriteerd en defensief, maar, hoewel er grote verschillen zijn in hoe constructief banken reageren op inhoudelijke kritiek, niet zelden volgen na verloop van tijd gesprekken waarin we de resultaten en de mogelijkheden voor verbetering bepreken en worden er ook toezeggingen gedaan in dat kader. Vaak gaat het om zaken waarover we te weinig gegevens krijgen. We vragen de banken met documenten te komen die bewijzen dat ze partijen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheden wijzen.

Nog altijd wordt er flink geïnvesteerd in kolencentrales, terwijl er zoveel duurzame oplossingen zijn. Hoe zit dat?
Klimaatbeleid is inderdaad echt nog een ondergeschoven item! Wanneer we hierover met banken in gesprek gaan, wordt het zwalkende Nederlandse overheidsbeleid op duurzame energie hierbij vaak als belemmerend genoemd. Wij geven dan aan dat ze zich in deze ook op het buitenland kunnen richten waar veel meer mogelijkheden zijn voor investeringen in duurzame energie, zodat er toch in een beter klimaat geïnvesteerd wordt.

Kun je zeggen dat de Eerlijke Bankwijzer bijvoorbeeld de productie van omstreden wapenhandel bemoeilijkt?
De tool betreft alleen Nederlandse banken. Daarmee lever je slechts een beperkte bijdrage aan het tegengaan van maatschappelijke misstanden op grote schaal. Maar bedrijven die omstreden wapens verhandelen komen natuurlijk wel onder druk te staan als een toenemend aantal verantwoordelijke bankgroepen zich van hen afkeert. Ook kritische berichtgeving kan deze wapenbedrijven onder druk zetten – dat is tenminste ìets.

Welke rol heeft de consument in de verduurzaming van het bankwezen?
We hopen dat consumenten de bankwijzer niet alleen gebruiken om banken te vergelijken, maar vervolgens ook actie ondernemen. De website biedt daarvoor enkele eenvoudige mogelijkheden, zoals je bank een gele kaart sturen als je vindt dat hun beleid te wensen over laat of juist een pluim als je er tevreden over bent. Dit gebeurt wat ons betreft nog te weinig. Actie ondernemen heeft op korte termijn misschien wel méér effect dan overstappen naar een andere bank. Als banken door hun klanten gedwongen worden rekening te houden met maatschappelijke zaken als klimaat, natuur, mensenrechten, wapens en corruptie, komt een duurzame samenleving een flinke stap dichterbij. Geld zal dan weer méér de waarde krijgen die het werkelijk heeft. Geld als middel, in plaats van geld als doel.

www.eerlijkebankwijzer.nl

 

Plaats een reactie op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.