Laatste update op 14 november 2024

Gezond blijven is een wens die we allemaal delen. En zoals u weet, kan het vroegtijdig opsporen van ernstige gezondheidsproblemen een groot verschil maken. Preventieve gezondheidscontroles en screenings kunnen helpen risico’s te detecteren en problemen te voorkomen voordat ze zich verder ontwikkelen. Door regelmatig screenings uit te voeren, kunnen gezondheidsproblemen in een vroeg stadium worden geïdentificeerd, wat de kans op een succesvolle behandeling aanzienlijk vergroot. Hier is een lijst met sterk aanbevolen screenings voor een gezonder leven.

Bloeddrukcontrole

Een van de meest voorkomende gezondheidsproblemen is hoge bloeddruk, wat kan leiden tot hart- en vaatziekten. Veel mensen weten echter niet dat hun bloeddruk te hoog is, omdat dit vaak geen duidelijke symptomen veroorzaakt. Een eenvoudige bloeddrukmeting kan veel onthullen over uw cardiovasculaire gezondheid. Volwassenen wordt over het algemeen geadviseerd om hun bloeddruk ten minste eens in de twee jaar te controleren. Als u echter aanvullende risicofactoren hebt, zoals een ongezonde levensstijl, roken, overgewicht of een familiegeschiedenis van hartproblemen, is het het beste om uw arts te raadplegen voor een op maat gemaakt screeningsinterval. Deze proactieve aanpak kan het makkelijker maken om mogelijke gezondheidsrisico’s te monitoren en beheren.

SOA-test

Screening op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) is een essentieel maar soms over het hoofd gezien aspect van preventieve gezondheidszorg. Veel SOA’s, zoals chlamydia en gonorroe, veroorzaken niet altijd onmiddellijke symptomen, wat betekent dat ze onopgemerkt kunnen blijven en zich gemakkelijk kunnen verspreiden. Als deze infecties niet worden ontdekt en behandeld, kunnen ze leiden tot ernstige gezondheidsproblemen op de lange termijn, zoals onvruchtbaarheid en infecties. De NHG adviseert om personen jonger dan 25 jaar met nieuwe of meerdere partners jaarlijks te testen op chlamydia en gonorroe. Thuistesten op SOA’s bieden een handige, privé en toegankelijke optie voor degenen die zich ongemakkelijk voelen bij een bezoek aan een kliniek. Deze tests bieden nauwkeurige resultaten voor veel voorkomende infecties, waardoor personen hun seksuele gezondheid kunnen beheren zonder dat ze een persoonlijke afspraak nodig hebben.

Cholesteroltest

Cholesterol speelt een belangrijke rol in onze gezondheid, maar te veel ‘slechte’ cholesterol kan leiden tot hart- en vaatziekten. Cholesterolgehaltes worden gemeten via een bloedtest. Hoewel het vaak wordt aanbevolen voor mensen boven de 40, moeten personen van 20 jaar en ouder overwegen om hun cholesterol elke 4-6 jaar te laten controleren, vooral als ze een familiegeschiedenis hebben van hart- en vaatziekten of andere risicofactoren. Afhankelijk van de resultaten kan een arts leefstijladviezen geven of, indien nodig, medicijnen voorschrijven om een ​​gezond cholesterolgehalte te behouden.

Kankerscreenings

Kanker is een levensbedreigende ziekte, waardoor regelmatige screenings van vitaal belang zijn. Borstkankerscreening, zoals een mammogram, wordt doorgaans aanbevolen voor vrouwen vanaf 50 jaar, maar sommige gezondheidsorganisaties raden aan om op 40-jarige leeftijd te beginnen met screening. Mammogrammen kunnen helpen borstkanker vroegtijdig op te sporen, vaak voordat symptomen zich voordoen. Daarnaast wordt een uitstrijkje aanbevolen voor vrouwen van 21 tot 65 jaar, elke drie jaar, of elke vijf jaar met HPV-testen vanaf 30 jaar.

Bovendien is darmkanker een van de meest te voorkomen kankers, vooral als het vroeg wordt ontdekt door screening. Een colonoscopie wordt doorgaans om de 10 jaar aanbevolen vanaf 45 jaar, maar andere tests zoals ontlastingsonderzoeken kunnen ook helpen bij het detecteren van vroege tekenen van darmkanker. Voor personen met een familiegeschiedenis van colorectale kanker of andere risicofactoren, kan het worden geadviseerd om screenings eerder te starten of vaker uit te voeren. Vroege detectie verbetert de kans op succesvolle behandeling aanzienlijk en kan zelfs kanker voorkomen als poliepen worden verwijderd voordat ze kwaadaardig worden.

Diabetesscreening

Diabetes, met name type 2, is een veelvoorkomende gezondheidstoestand die kan leiden tot complicaties als deze niet vroegtijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld. Een eenvoudige bloedtest, zoals een A1C-test, kan de gemiddelde bloedsuikerspiegel gedurende meerdere maanden meten. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) beveelt aan om nuchter bloedglucose elke drie jaar te testen voor personen van 45 jaar en ouder, met name voor personen met een BMI van meer dan 27 of een familiegeschiedenis van diabetes. Vroegtijdige detectie van diabetes kan zorgen voor een betere behandeling en het risico op complicaties zoals hartaandoeningen en zenuwschade verminderen.

Vitamine D-screening

Vitamine D speelt een cruciale rol bij de gezondheid van botten, immuunfunctie en stemmingsregulatie. Lage niveaus van vitamine D komen vaak voor, vooral in regio’s met beperkte blootstelling aan zonlicht, zoals Noord-Europa. De Nederlandse Gezondheidsraad en Europese richtlijnen raden regelmatige tests aan voor mensen met een risico op een tekort, waaronder ouderen, mensen met beperkte blootstelling aan zonlicht en personen met een donkere huid, omdat zij de neiging hebben om minder vitamine D aan te maken. Vitamine D-niveaus kunnen eenvoudig worden gecontroleerd met een bloedtest, hetzij in een kliniek of via thuistestkits, zoals die van Easly. Met nauwkeurige resultaten kunnen personen snel actie ondernemen, zoals het starten van supplementen indien nodig, om een ​​optimale gezondheid te behouden.

Regelmatige screenings zijn essentieel voor het vroegtijdig identificeren en behandelen van gezondheidsproblemen, wat vaak kan leiden tot effectievere behandelingen en in sommige gevallen zelfs preventie. Deze preventieve aanpak is niet alleen goed voor de individuele gezondheid, maar helpt ook de algehele belasting van het zorgstelsel te verminderen. Het is essentieel om een ​​zorgverlener te raadplegen om te bepalen welke screenings het meest relevant zijn op basis van factoren zoals leeftijd, geslacht, levensstijl en medische familiegeschiedenis. Een actieve rol spelen in preventieve gezondheidszorg kan een hoeksteen zijn van het behoud van gezondheid en welzijn op de lange termijn.