Leven begint met Demeter
Daar het aandeel ‘biologisch-dynamisch’ in de supermarktschappen flink stijgt, wilde onze redacteur Erwin daar veel meer over weten en ging in het gesprek met Bert Ruitenbeek, directeur van stichting Demeter.
Tekst: Erwin Polderman
Kunt u onze lezers het verschil tussen biologisch en biologisch-dynamisch uitleggen?
De bekende chefkok Pierre Wind noemt in een filmpje op onze website biodynamisch met Demeter keurmerk de 2.0-versie. Bio is goed, is puur, maar Demeter gaat verder in het sluiten van kringlopen van mest en voer op de bedrijven, met hanen bij de kippen, met koeien die hun hoorns mogen houden. Het zijn ook vaak boeren met veel verbinding met hun omgeving via directe verkoop, zorg, recreatie en landschapsbeheer. Een ‘relationeel’ sterke landbouw, een echte tegenhanger van meer eendimensionale voedselproductie gericht op uitsluitend efficiëntie en productie. Bij biologisch-dynamische boeren gaat het om de samenhang in het bedrijf als een levend organisme, waarbij alles met elkaar verbonden is. En het leuke is: ‘het werkt’. Biodynamische boeren maken mooie producten met behoud van biodiversiteit, bodemvruchtbaarheid en veel oog voor dierenwelzijn.
Wat is voor onze lezer nu precies de meerwaarde van Demeter biologisch ten opzichte van ‘gewoon Biologisch’?
Wij gaan ervan uit dat gezonde en lekkere producten alleen kunnen worden voortgebracht door een zo natuurlijk mogelijk systeem. Van een levende bodem, naar vitale planten en dieren en uiteindelijk dus ook vitaal voedsel voor mensen. Onze slogan is ‘leven begint met Demeter’. Demeter is als keurmerk ook het strengste wat betreft de mogelijkheden om voedsel te bewerken, gaat dus ietsjes verder dan bio. Melk wordt bijvoorbeeld niet gehomogeniseerd, ofwel: de vetstructuren blijven intact en een ongunstige stof als nitriet mag niet aan vlees worden toegevoegd. Dat vraagt extra vakmanschap. Het vlees is dan minder rood van kleur, maar juist natuurlijker van smaak. Dat vraagt wel uitleg aan de consument.
Wat is de relevantie van Demeter voor mens, natuur en milieu? Wat betekent dat voor de lezer in de dagelijkse praktijk?
Ik zie Demeter-bedrijven als een soort ‘eilandjes van hoop’. Er wonen en werken vaak meer mensen dan op gangbare bedrijven, er is vaak meer variatie in het landschap, de dieren lopen buiten, het zijn levende plekken. En omdat ze geen kunstmest en chemisch-synthetische stoffen gebruiken en minder krachtvoer voor de dieren ziet het er niet alleen mooier uit, maar ruikt het vaak ook veel beter. Geen scherpe lucht van mest, maar door volop gebruik van stro in de stallen, een prettige natuurlijke geur. Voor de consument betekent het dat als je producten met het Demeter keurmerk koopt, dat je een zo puur mogelijk product krijgt. Bij melk is er door de Universiteit van Maastricht samen met het Louis Bolk Instituut onderzocht dat er bij vrouwen die biodynamische gebruiken in plaats van gangbare zuivel meer gezonde vetzuren en minder ongewenste transvetzuren in de borstvoeding zitten. Dat is voor ons een logisch gevolg van gezonde kringlopen.
Ik heb ook vernomen dat “toekomst zaaien” weer gaat beginnen, wat gaan jullie precies doen? Wat kan de lezer doen?
Vanaf het eerste tot het laatste weekend van oktober doen totaal 12 bedrijven mee aan onze actie ’toekomst zaaien’. Burgers worden uitgenodigd om wintergraan te zaaien op de akkers. Vorig jaar organiseerden we dit evenement voor de eerste maal in Nederland samen met Stichting Zaadgoed en de biodynamische vereniging. Het is in 2006 in Zwitserland gestart als ode aan de biodiversiteit en voor een vruchtbare landbouw zonder gentech (genetische manipulatie/gmo – red.).
Er doen nu 13 landen mee. Deelnemers en boeren waren erg enthousiast. Er gebeurt iets bijzonders als je met honderd mensen langs een akker staat en dan samen gaat zaaien. Een aanrader.
Alle adressen en tijden zijn te vinden op onze website: www.stichtingdemeter.nl