Conclusie: Toppie?!

Conferentie Rio +20.
Blog vrijdag 22 juni.
Jolein Baidenmann, vrouwenvertegenwoordiger namens NVR, en partner ISDuurzaam

Ik ben weer thuis. Nog vermoeid van de jetlag, maar vol inspiratie en ervaringen. Terugkijkend ervaar ik Rio+20 als een grote, indrukwekkende, politieke arena. Voor ad hoc adviseurs zoals een vrouwenvertegenwoordiger, zit de kracht in het leggen van contacten en het alert houden van anderen. Wil je echt inhoudelijk invloed hebben op de uitkomst van zo’n top, dan zul je veel eerder in het onderhandelingsproces actief moeten participeren. En dan nog zal het resultaat altijd een compromis zijn, want je moet over zoveel schijven, met zoveel verschillende visies en belangen.

Wat heeft deze top opgeleverd voor vrouwen? Veel van de discussies rondom gender hebben zich geconcentreerd op het feit dat reproductieve rechten voor vrouwen niet expliciet benoemd zijn in de uiteindelijke tekst. Dat is natuurlijk jammer, maar er wordt in deze tekst wel verwezen naar eerdere verdragen, waarin die rechten wel opgenomen zijn. Bovendien hebben vele landen –voor of achter de camera- aangegeven dat deze rechten op geen enkele manier zullen verwateren. Behalve ten aanzien van dit aspect, is de vrouwenlobby off the record wel tevreden met het resultaat van de top, want er zitten veel verwijzingen naar gender en empowerment of women in de finale tekst van Rio+20.

Voor Nederlandse vrouwen waren de volgende punten van belang voor deze conferentie:
-> het promoten van een eerlijke en duurzame levensstijl
-> vrouwen in staat stellen hun gezinnen op een duurzame manier te onderhouden
-> het stimuleren van vrouwelijk leiderschap
Even heel kort door de bocht: er is een tien jaar framework voor duurzame productie en consumptie aangenomen, er is in de verdragstekst aandacht voor (land)rechten voor vrouwen, ook in economische zin, en er wordt veel aandacht besteed aan de vele noodzakelijke en belangrijke rollen van vrouwen in een duurzame maatschappij. En ten aanzien van het laatste punt; de hele sfeer van de conferentie was, zoals ik dat heb ervaren, doordrenkt van de ambitie, politieke besluitvorming en kracht van vrouwen.

Wat heb ik kunnen bijdragen als vrouwenvertegenwoordiger? Hier past enige bescheidenheid. Hopelijk heeft mijn aanwezigheid in de Nederlandse delegatie de Nederlandse onderhandelaars nog meer gestimuleerd om vrouwen(thema’s) op de agenda te houden. Staatssecretaris Knapen heeft uiteindelijk in zijn speech ook iets over reproductieve rechten gezegd. En ik heb de kans gehad om hem op de hoogte te brengen van de visie van Nederlandse vrouwenorganisaties over duurzame ontwikkeling. Daarmee heb ik wellicht weer een lans gebroken voor het opnemen van vrouwenvertegenwoordigers in volgende regeringsdelegaties richting VN-conferenties. Verder heb ik de contacten met de Major Group Women weer aangehaald. En in verschillende bijeenkomsten een voorbeeldfunctie gehad als vrouwenvertegenwoordiger in een officiële regeringsdelegatie. Ik heb contacten gelegd met interessante mensen en partijen, waar we wellicht in de toekomst mee samen kunnen werken. En ik heb door middel van mijn blogs op 5 verschillende Nederlandse fora, waaronder de website van de Nederlandse Vrouwenraad, mensen laten delen in mijn ervaring. En natuurlijk sta ik open voor uitnodigingen om over mijn ervaring te vertellen.

Is zo’n wereldbijeenkomst relevant? Is het de investeringen waard? Ja, zeker! Zoals iedere ondernemer weet, gaat er altijd veel tijd overheen voordat je een goede deal kunt maken. Iedere partij wil eerst z’n belangen en weerstanden geuit hebben, voordat je verder kunt in de relatie. Zo is het ook met internationale relaties. Dit soort bijeenkomsten zijn noodzakelijk voor iedereen om gehoord en gezien te worden. Vertrouwen winnen. Je moet elkaar in de ogen gekeken hebben. Daarna is iedereen bereid weer een stap verder te maken. Die stap zal vaak buiten het licht van de camera’s plaatsvinden. Iemand vertelde me, dat het maatschappelijk veld na afloop van Rio 1992 enorm teleurgesteld was. Het algemene gevoel was dat de top mislukt was. Nu, twintig jaar later, vinden we de resultaten van Rio ‘92 juist heel goed. We kunnen het nu in perspectief zien en weten hoe er op doorgeborduurd is. Ik ga er van uit dat we over twintig jaar ook zo naar Rio+20 kijken.

In de komende jaren zal in discussies over duurzame ontwikkeling de invloed van het (duurzame) bedrijfsleven en het maatschappelijk veld alleen maar toenemen. En dat is goed, want we moeten de krachten bundelen en nog veel meer van elkaars sterke kanten gebruik maken. Misschien hebben we over tien jaar, zoals Feike Sybesma voorspelde, wel een duurzaamheidstop waarvan de uitkomsten onderschreven worden zowel door overheden, bedrijfsleven en NGO’s. Dan zijn we echt op de goede weg!

Ik dank jullie voor het lezen van mijn blogs.

Hartelijke groet,
Jolein Baidenmann

Lees ook:
> blog 5, ‘The Final Countdown’
> de gehele blogserie, startend bij blog 1, ‘in den beginne…’