Het succes van microkrediet

Begin dit jaar verschenen: “Quote Top 100 Micronairs”, een lijst met 100 inspirerende ondernemers uit verschillende ontwikkelingslanden, die een microkrediet ontvangen hebben. Dit gratis magazine is een eenmalige uitgave van Cordaid Microkrediet en Quote, om het succes van microkrediet zichtbaar te maken.

Door Nanny Schutte

Het magazine, als pdf te downloaden, bevat een lijst van 100 ‘rijke’ ondernemers. Rijk omdat zij door middel van een klein beetje financiële hulp ineens kànsen hebben gekregen. Zoals Foday Thoronka uit Sierra Leone, die met een lening van € 670,= verschillende cursussen gevolgd heeft en een apotheek heeft geopend. Zoals Ireen Mbawale uit Malawi, die een lening van € 42,= ontving waarmee ze een aardappelhandeltje heeft kunnen opzetten. En zoals Araceli Vinluan uit de Filipijnen, die met een lening van € 183,= een succesvol verhuurbedrijfje van feestartikelen gestart is. Allemaal mensen die nu kunnen léven in plaats van overleven!

Groepsleningen
Microkrediet vindt zijn oorsprong in de Grameen Bank in Bangladesh, in 1976 opgericht door Muhammad Yunus. Deze bank, bedoeld voor arme mensen die bij de reguliere banken niet terecht kunnen omdat ze geen onderpand hebben, leende aan groepen mensen met een sterke sociale binding, mensen die elkaar ondersteunen en stimuleren tot aflossing. En met succes; in tegenstelling tot wat gebruikelijk is bij commerciële banken werden deze leningen vrijwel allemaal terugbetaald! In 2006 ontving Yunus hiervoor de Nobelprijs voor de Vrede.

Toenemende belangstelling
Het concept won enorm aan populariteit. Aan het begin van deze eeuw steeg het aantal microkrediet-programma’s explosief. Lenen in plaats van geven past ook goed in de veranderde kijk op ontwikkelingshulp, waarbij er meer aandacht is voor de identiteit, waardigheid en creativiteit van de ontvangers. Zodoende maken veel ontwikkelingsorganisaties dankbaar gebruik van deze methode. Behalve Oikocredit, die zich geheel richt op hulp via microkredieten, bijvoorbeeld ook Cordaid en OxfamNovib. Day for Change heeft er zelfs lesmateriaal bij ontwikkeld, om ook scholen te betrekken bij microkrediet. Ook commerciële banken, zich bewust van de noodzaak van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, werden actief op het terrein van microkrediet.

Misbruik en maatregelen
Leek microkrediet aanvankelijk hèt tovermiddel in de strijd tegen armoede, al gauw werd het een goudmijn voor mensen die alleen uit zijn op de winst. En als geld doel wordt in plaats van middel, gaat het systeem averechts werken. Ook in dit geval. Er wordt veel kritiek geuit op de methode van microkrediet. Allerlei onderzoeken moeten antwoord geven op de vraag of microkrediet nu wel of niet effectief is. Onderzoeken die elkaar vanzelfsprekend tegenspreken…
In reactie op alle ontwikkelingen heeft Prinses Máxima, zeer actief in de promotie van microkrediet, in samenwerking met de VN de ‘Principles for Investors in Inclusive Finance’ opgesteld, zeven principes voor microfinanciering:
1. diversheid aan financiële diensten
2. bescherming van de cliënt
3. eerlijke behandeling
4. verantwoord investeren
5. transparantie
6. evenwicht tussen sociale en financiële opbrengst
7. geharmoniseerde normen voor investeerders.
De bedoeling is dit document te laten ondertekenen door degenen die microkredieten verstrekken, zodat microfinanciering hopelijk eerlijker, efficiënter en duurzamer zal verlopen.

Mens-mens-relatie
Mensen voelen intuïtief wel aan dat microfinanciering de grootste kans van slagen heeft wanneer er sprake is van werkelijke menselijke betrokkenheid, zoals ook in de oorspronkelijke opzet van de Grameen Bank het geval was. Ook microkrediet is een deeloplossing, een middel om verbinding te leggen tussen mensen met verschillende achtergronden, kwaliteiten, en mogelijkheden. Internet als modern communicatiemiddel kan hier zeker ook een rol spelen. Platforms als Kiva, FairSpirit en Wakibi laten dat zien. Zij verbinden projecten uit ontwikkelingslanden met burgers zoals jij en ik. Misschien ook iets voor jou?