"Veel mensen willen dat de samenleving veranderd, maar handelen zelf niet."

“Stemt u op mij, dan maken we Nederland sterker en socialer, “ galmde Samsom door de huiskamer. “Dus we moeten de problemen niet doorschuiven maar aanpakken,” riep de VVD in zijn campagnespot. Aan de verbeten gezichten van de politici is af te lezen dat ze het menen. Ze geloven daadwerkelijk dat ze het land kunnen veranderen.

Veel Nederlanders hebben echter dat vertrouwen niet meer. “Nu lullen ze naar ons mond, maar na de verkiezingen gaan ze onderhandelen en blijft er niets meer over,” hoorde ik een man in een tv-programma zeggen. “Ze zijn niet te vertrouwen,” zei een ander. “Voor de verkiezingen beloven ze het één, na de verkiezingen komt er iets anders uit.” Politici hebben twee petten op, dat is een veel gehoord argument.
Nou geloof ik niet dat je dat politici echt kunt kwalijk nemen. We kiezen immers niet allemaal voor dezelfde partij en dus is het logisch dat je moet onderhandelen. Iedereen tevreden stemmen, is daardoor lastig. Sterker nog, omdat iedereen moet inleveren tijdens onderhandelingen is het volgens mij vooral een kwestie van zo min mogelijk mensen teleurstellen.

Toch heb ook ik me in grote mate geërgerd aan politici tijdens de campagne. Belangrijke waarden die veel bijdragen aan het welzijn van burgers, werden niet eens genoemd. Ik geloof dat de woorden ‘natuur en milieu’ bijna niet uit de mond van Rutte, Roemer, Samsom en Wilders zijn gekomen. Alsof de aarde niet van hen is en zij een enkeltje ‘mars’ kunnen nemen als we hem hebben uitgeput.

Wat mij ook heeft gefascineerd tijdens deze campagne, is het grote geloof van politici dat ze daadwerkelijk denken dat ze Nederland kunnen veranderen. “Stemt u op mij, dan maken we Nederland sterker en socialer.” Alsof je met een druk op de knop, het land verandert.

Maar het meest verbaast mij de kiezer. Want ondanks het gedeukte vertrouwen in politici, blijft ze hardnekkig hopen dat er deze verkiezingen misschien wel een leider bijzit die de problemen oplost. Ze stemt namelijk iedere keer weer massaal op ongeveer dezelfde partijen, die hetzelfde systeem vertegenwoordigen. Ze is dus ongelofelijk hardleers.

En daarnaast gedraagt zij zich als een kleine baby die gaat huilen als haar speen wordt afgepakt. Ze krijst heel hard, maar doet er niets aan. Veel mensen willen dat de samenleving veranderd, maar handelen zelf niet. Protesteren niet en zorgen niet zelf voor goede alternatieven. We lijken net 17 miljoen kikkers in een hete pan. Als je ons vanuit het niets in het kokende water zou zetten, zouden we er snel uitspringen, maar nu we er al inzitten, laten we ons zelf gewoon verzuipen.

Sterker nog, de kiezer verwijt de politicus dat ze twee petten opheeft, maar heeft dat zelf ook. Ze wil als burger meer natuur om zich heen hebben, in een gezondere samenleving leven en een prettigere en veiligere sfeer op straat hebben, maar als consument consumeert ze er op los waardoor de natuur wordt vernietigd, eet ze veel voedsel waar veel chemicaliën opzitten en kent ze daarnaast steeds vaker haar eigen buren niet.
We kunnen dat cirkeltje blijven herhalen totdat we erbij neervallen. Totdat de aarde leeggeroofd aan zijn einde komt en de mensheid vechtend ten onder gaat. We zijn al goed op koers. En het makkelijkste is om politici daar de schuld van te geven.

Maar ook het kinderachtigste. Want een keuze om zelf niet te handelen, is ook een keuze. Een keuze om je belangen als consument belangrijker te vinden dan je belangen als burger, is ook een keuze. En die laatste is misschien nog wel desastreuzer dan welk politiekprogramma ook.

Het kan anders. Samen kunnen we andere keuzes maken. Samen zijn we veel sterker dan politici in Den Haag. Wij zouden de koers van dit land moeten bepalen door onze handelingen en politici zouden via ons stemgedrag alleen de slingers op mogen hangen.

Dat vergt alleen iets meer van de kiezer dan maar eens in de vier jaar een vakje rood te kleuren en daarna te wachten totdat je een ons weegt.

Tekst: Anouk Kragtwijk