De biodynamische broedkamer
Frank Vosselman van de Bolster: “Wij maken robuuste rassen”
Veel vernieuwingen in de landbouw komen uit de biologisch dynamische landbouw voort. De combinatie landbouw en zorg, werken zonder kunstmest en chemie, veel aandacht voor dierenwelzijn, de biologisch dynamische boeren zijn er al in 1926 mee begonnen en zijn nog steeds de aanjager van de productie van gezond voedsel vanuit een gezond landbouwsysteem.
Wat zijn de drijfveren van de pioniers in deze sector? Bert van Ruitenbeek, directeur stichting Demeter, het kwaliteitskeurmerk van voeding uit de biodynamische landbouw, zoekt ze op, te beginnen met de winnaar van de Ekoland Innovatieprijs 2014: Biodynamisch Zaadbedrijf De Bolster in Epe.
Frank Vosselman is één van de gangmakers van De Bolster. Wij vragen hem: Wat is de kunst van goede biologische zaden telen?
Ons totale assortiment bestaat uit zo’n 350 verschillende rassen. Veel mensen kennen ons enkel van de displays met zaadzakjes die elk jaar vanaf maart in de biologische speciaalzaken staan, maar ook aan de professionele tuinders leveren wij een steeds breder assortiment. Om voor al deze gewassen een goede zaadkwaliteit te realiseren zijn aandacht, precisie, zorg en kennis belangrijke factoren. De productie van de zaden gebeurt niet alleen op de zes hectares bij ons bedrijf in Epe, maar in totaal op zo´n 250 hectare grond in samenwerking met vele vakbekwame biologische en biodynamische boeren in binnen- en buitenland.
Wat maakt De Bolster bijzonder?
Dat wij zo duidelijk inzetten op biologische veredeling onderscheidt ons van vele andere bedrijven. De rassen die we gebruiken moeten goed kiemen en groeien in een bodem met lage bemesting en zonder chemische middelen . Dat vraagt meer robuuste rassen dan in de gangbare landbouw.
Al zijn we nog een jong en relatief klein bedrijf, er werken er inmiddels vier mensen fulltime aan de ontwikkeling van nieuwe rassen. Onze hoofdgewassen hierin zijn pompoen, courgette en tomaat. Wij passen uitsluitend klassieke veredelingsmethodes toe en al het selectiewerk vindt onder biologisch dynamische omstandigheden plaats.
Willen wij kunnen concurreren met de grote bedrijven, dan moeten wij veel inspanningen verrichten. Alleen al aan het veredelingsprogramma voor pompoen hebben wij de afgelopen tien jaar zo’n 20.000 uren gespendeerd. Veredeling is dus ook een kwestie van keihard werken. Gelukkig heeft dit werk inmiddels wel zijn vruchten afgeworpen. En nog heel mooie ook!
Aan de veredeling komen zowel kennis en technisch inzicht, als creativiteit en het zogenaamde ‘fingerspitzen gefühl’ te pas. Al is ook hier weer sprake van teamwerk, want wij laten ons graag informeren en inspireren door de gehele sector en nodigen dan ook telers, onderzoekers en consumenten uit met ons mee te kijken, werken en denken.
Jullie werken voor het zaad onder Demeter keurmerk samen met biodynamische boeren, waarin onderscheiden zij zich?
Selectie en vermeerdering van zaadgoed begint met goed visueel kunnen waarnemen. Ook al is het DNA hetzelfde, op elk bedrijf zijn de omstandigheden weer anders en komt het product anders tot groei en expressie. Biodynamische boeren zijn meestal heel goede waarnemers, ze denken vanuit een helikopterview. De oorzaak van plantenziektes begint vaak bij een verstoord bodemleven en juist op het gebied van bodemvruchtbaarheid zijn deze boeren vaak koplopers.
Wat is de grootste zorg?
Wij hebben ons helaas de laatste jaren veel zorgen gemaakt over iets wat sterk opkomt in de zadenwereld, namelijk de patenten of octrooien op natuurlijke eigenschappen van planten. Al zou je misschien denken dat een biologisch bedrijf zich simpelweg afzijdig kan houden van ‘al dat gedoe’, zo eenvoudig ligt dat helaas niet. Ook wij worden steeds meer in ons werk belemmerd door de al bestaande en de opkomende patenten van de grotere zaadbedrijven. Al zijn vooral Syngenta en Monsanto hierin bedreven, ook andere zaadbedrijven worden meegetrokken in de stroom en zien weinig alternatieven zich tegen de monopolisering van genen en gewassen te beschermen. Wij zijn dan ook hard op zoek naar strategieën om de bestaande diversiteit te beschermen. Maar dat kunnen wij beslist niet alleen! Dat het publiek steeds meer geïnformeerd èn betrokken raakt bij de strijd tegen het patenteren van leven is van groot belang. De (agro)biodiversiteit is namelijk publiek en collectief erfgoed!
Waar zijn jullie op dit moment vooral mee bezig?
Pompoenen zijn voor ons een belangrijk gewas. Grijze en groene pompoenen hebben vaak een betere smaak en houdbaarheid dan de oranje variant. Maar totnogtoe wil de handel alleen oranje pompoenen. Het proces van selecteren en kruisen van rassen om tot een nieuw ras te komen duurt zo’n tien jaar.Je probeert dan de beste eigenschappen van groene pompoenen in de oranje pompoen te krijgen. Je moet daarbij proberen een beetje in de toekomst te kijken. Want misschien wordt juist de groene pompoen heel gewild, zoals in Azië het geval is. Als je succes hebt met een nieuw ras kun je goed verdienen, maar veel van de investeringen leiden niet tot een nieuw ras. Dan eten wij met het gezin’ s avonds producten die verder nooit ergens op tafel zullen komen.
Wat doen jullie als er een groot zaadbedrijf jullie willen opkopen?
Wij hebben het eerste aanbod al gehad. Maar dat willen wij niet, wij vinden het werk veel te leuk.
Mail & Win
Vul hieronder je naam, e-mailadres en verzendgegevens in, en maak kans op 1 van de 5 Stadstuinpakketten.
Update:
Deze Mail & Win-actie is inmiddels afgesloten. Iedereen hartelijk dank voor het meedoen, en de winnaars van harte gefeliciteerd!
In onze Mail & Win-rubriek vind je nog vele andere acties, en ook hebben wij wekelijks speciale Facebook-acties.
Veel geluk!
En wil je echt niets missen van De Betere Wereld, abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
Lees ook>
Barstensvol Leven, een inspiratiejaar over voeding
Wat zijn Yomio en Acidophilus van Zuiver Zuivel?
