Intermittent fasting onder de loep: eindelijk een neutrale visie

Kortgeleden zat ik op het terras te wachten op mijn vriend. De twee dames achter mij lieten zich door de barman verleiden tot een kaasplankje bij hun fles rode wijn. “Ach, waarom ook niet,” zei de blonde van de twee, “dan sla ik morgen mijn ontbijt gewoon over. Schijnt ook nog eens hip te zijn!”

Intermittent fasting is without doubt een zeer populaire trend: je eet een bepaalde periode van een dag niet, en een bepaalde periode wel. Zo simpel is het. En als ik de meeste artikelen moet geloven werkt het ook nog eens. Hollywoodsterren, fitnessgoeroes, foodsisters, en fitgirls: iedereen zweert bij deze moderne manier van gewicht kwijtraken. De wereld van nu is meer dan ooit gefocust op hoe we eruit zien, en hoe fit ons lijf is. Genoeg redenen om eens flink in de intermittent fasting-wereld te duiken, als je het mij vraagt. En omdat ik door de vele tegenstrijdige informatie op internet niet meer wist wat voor en achter was, schakelde ik de hulp in van Ellen Geerlings. Zij heeft een eerlijke kijk op dit fenomeen: ze is niet voor of tegen. Maar wel ervaringsdeskundige. En orthomoleculair therapeut.

Ortho-wattes?

“Als orthomoleculair therapeut help ik mensen met gezondheidsklachten naar een fitter en gezonder leven. Dit doe ik op het gebied van voeding en levensstijl. Het verschil met een diëtist of voedingsconsulent zit hem in het focuspunt. Mensen die met mij in zee gaan, zullen geen standaard diëten voorgeschoteld krijgen, of slechts aan gevolg-bestrijding gaan doen. Nee, ik richt mij met name op het zelfhelend vermogen van het lichaam. Je zult versteld staan van hoe goed jouw lichaam in staat is klachten te verbeteren.”

Hoe ben jij in de wereld van intermittent fasting gerold?

“Pfoe, even graven hoor. Een paar jaar geleden kwam intermittent fasting opzetten als hype. Ik was benieuwd en ben mezelf gaan inlezen over het onderwerp. Ik wilde graag weten wat het, naast gewichtsverlies, voor invloed had op het lichaam. Wat is de precieze reden voor het vasten? Daarvoor ben ik me eerst gaan verdiepen in de basisprincipes. Deze zitten hem bij intermittent fasting, ookwel ‘onderbroken vasten’, eigenlijk al in de naam: een aaneensluitend deel van de dag eet je niet, en een deel wel. Het meest gehanteerde intermittent fasting schema is 16/8. Bijvoorbeeld van zeven uur ’s avonds tot elf uur ’s ochtends niet eten, van elf tot zeven wel.”

Maar hoe bevordert onderbroken vasten dan gewichtsverlies?

“De energie die we krijgen van voeding wordt deels direct verbrand, deels opgeslagen. De gemiddelde tijd dat deze voorraad strekt is 14 tot 16 uur, maar kan verschillen per persoon. Wanneer deze voorraad voedingsenergie op is, is je lichaam makkelijker in staat aanspraak te doen op een andere voorkeursbrandstof: je lichaam schakelt over op vetverbranding en gaat gebruik maken van je reserve energie. En dat betekent gewichtsverlies.

Het verschil zit hem in de soort energie. Met vetten kan je lichaam meer energie aanmaken dan met bijvoorbeeld koolhydraten. Je energielevel is daarom stabieler, net als je bloedsuikerspiegel. Vet is echter wel een tragere vorm van energie. Je kunt niet enkel op energie afkomstig uit vet leven. Ga je bijvoorbeeld fanatiek sporten, dan is er niet genoeg zuurstof om vetten te gebruiken als energie.  Je kunt het vergelijken met het rennen van een marathon: dit gaat niet alleen op trage energie uit vetverbranding. Daar is ook die extra, snellere energie voor nodig afkomstig uit voeding.”

Wat doet intermittent fasting met je fysieke gezondheid?

“Allerlei processen in je lichaam, zoals bijvoorbeeld de spijsvertering, krijgen rust als je een tijd niet eet. Hierdoor geef je je maag en darmen meer tijd om hun werk goed te kunnen doen. Zo is de meest voorkomende oorzaak bij mensen die last hebben van opspelend maagzuur, dat ze niet voldoende rust inlassen tussen eetmomenten in. Daarbij kan (een milde vorm van) intermittent fasting dus al een simpele oplossing bieden. Super goed voor je  gezondheid dus!

Ook is een langere periode niet eten voor jouw lichaam een vorm van stress: geen eten betekent geen energie. En als er langere tijd geen energie is, dan moet je lichaam zuinig aan gaan doen. Hierdoor wordt je lichaam efficiënter. Zo gaat het gerichter aan autofagie doen: kapotte of dode cellen worden versneld opgeruimd, zodat deze niet langer energie verspillen. Eigenlijk een prachtig proces, ons lichaam gaat zelf een soort ‘upgraden’. Dus wanneer je kijkt naar klachten omtrent lichamelijke ziekten, kan het heel positief uitpakken om aan intermittent fasting te doen.

Maar, er zit ook een andere kant aan. Teveel stress is voor je lichaam absoluut niet goed. Heb je dus al veel spanningen, dan is de vraag of hier nog een schepje bovenop doen een slimme zet is. Intermittent fasting is ook niet voor alle lichaamstypen weggelegd. Wanneer je te maken hebt met bijvoorbeeld een lage bloeddruk, ondergewicht, een snelle spijsvertering of stofwisseling, zou ik intermittent fasting lekker laten voor wat het is. Deze typen zijn gebaat bij een regelmatig eetpatroon, met een goed ontbijt en wat vaker op een dag eten. Je moet dan niet moedwillig tegen schreeuwende honger ingaan.”

Ik kan me voorstellen dat intermittent fasting ook de mentale gezondheid kan beïnvloeden, klopt dat?

“Het klopt inderdaad dat intermittent fasting ook zijn werking kan hebben op de mentale gezondheid. Het gevaar is dat je niet meer naar je lichaam luistert, maar enkel naar de klok. Dit brengt risico’s met zich mee. Wanneer je te maken hebt (gehad) met eetproblematiek bijvoorbeeld. Dan kan een periode niet eten (onbewust) triggeren op het gebied van uitstellen: ‘of ik nou om 2 uur of om 4 uur eet, ik kan best nog even wachten’. Voor je het weet sla je (meerdere) maaltijden over, terwijl jouw lichaam eigenlijk behoefte heeft aan energie.

Dit kan juist ervoor zorgen dat je een inhaalslag gaat maken en dus eetbuien krijgt. Je bent dan zo streng bezig jezelf eten te ontzeggen, dat de drang om iets te eten alleen maar toeneemt. Dit klinkt misschien eerder als iets fysieks, maar het schuldgevoel wat er meestal mee gepaard gaat, is zeker weten mentaal. Daar kan je je heel naar door voelen.”

Je hebt zelf ook intermittent fasting-ervaring. Wat bracht het jou?

“Ik heb in totaal bijna 2,5 jaar aan intermittent fasting gedaan. Als orthomoleculair therapeut richtte ik me toen veel op sporters. Zelf was ik fanatiek sporter en in deze wereld werd intermittent fasting al snel populair. Om te weten hoe ik mijn klanten kon coachen, wilde ik het zelf graag uitproberen. Ik ben toen begonnen met het uitstellen van mijn ontbijt, met een intermittent fasting schema van 14/10. Het bracht mij focus, ik voelde me fit en had bakken met energie.

Maar wat het mij vooràl bracht was vertrouwen in mijn eigen lichaam. Ik was voorheen echt niet te genieten als ik niet op tijd at. Mijn lichaam reageerde direct bij het minste gevoel van trek: dan moest ik meteen eten. Door intermittent fasting heb ik geleerd dat ik niet direct naar voedsel hoef te grijpen, maar het heus wel aan kan om een tijdje niet te eten. Na 2,5 jaar was ik wel toe aan weer meer regelmaat in mijn maaltijden, maar intermittent fasting heeft me wel een hoop geleerd!

Dat gezegd hebbende, blijf ik bij mijn standpunt:

Intermittent fasting is een fantastische tool, maar niet voor iedereen. En heel belangrijk: het gaat over minder vaak eten, niet over minder eten. Het is zo belangrijk om ervoor te waken dat je niet te weinig gaat eten! Dit kan namelijk juist fysieke en mentale problemen veroorzaken.”

Verdere interesse in intermittent fasting? Dat, en meer, lees je op haar website of instagram.

 

Lees ook:

> Een eiwitrijk ontbijt: de beste start van de dag!

> FAIR or FAKE: Lunchen was nog nooit zo leuk & lekker

> Vegan: ontbijt, lunch en dinner recepten ter inspiratie