Samen bewust gelukkig!

Gemeenschappelijk wonen, werken en leven op een ecologische wijze lijkt niet zo maar een trend te zijn, maar neemt inmiddels vaste vormen aan.

Steeds meer woongemeenschappen worden gestart, veel initiatieven liggen klaar en mensen zoeken elkaar op om samen meer te kunnen bereiken. De voordelen zijn duidelijk: spullen kunnen gedeeld worden, eigen voedsel kan verbouwd worden, eenzaamheid voorkomen, veiligheid vergroot en ecologische winst kan behaald worden op alle fronten.

More people are turning to eco communities as a viable alternative to urban life. Are you nature-starved, lonely, and fed up with the materialism, stress, waste and pollution of modern urban life? If so, rest assured that the craving to live a greener life in a community, more connected to each other – and to the Earth – is entirely natural. (www.gen.ecovillag.org)

Historie ecologisch wonen

In de jaren zestig en zeventig ontstonden er ook al woongemeenschappen, maar die behoefte kwam vooral door de behoefte om de conditionering van de jaren daarvoor te doorbreken. Het ging toen om het verkrijgen van het ideale gevoel van vrijheid en dat betekende toen dat alles mocht en alles kon. In de loop der jaren bleek dat dit principe ook haar nadelen had en uiteindelijk bleven er maar een aantal woongemeenschappen over. Nu is er een wedergeboorte van de woongemeenschappen, echter vanuit een ander bewustzijn. De behoefte aan een materiële externe invulling voor de individu maakt nu plaats voor de behoefte aan meer innerlijke beleving van rust en samenwerken voor een betere aarde.

Ecodorpen en Transition Towns

De samenlevingsvormen die zich nu ontwikkelen vallen over het algemeen onder de term ecodorp, een nederzetting gemaakt door en voor mensen voorzien van alle nodige faciliteiten. De activiteiten van het dorp zijn er veelal op gericht om geïntegreerd te leven met de natuurlijke omgeving, gebruikmakend van zoveel mogelijk natuurlijke toepassingen voor het verbruik van energie en verbouwen van voedsel. Hierbij is het uitgangspunt om met zo min mogelijk schade aan het milieu te werken en leven, zodat een duurzame maatschappij ondersteund wordt. Maar voor dat laatste hoef je niet een eigen nederzetting te bouwen, maar is het ook mogelijk om dit principe toe te passen in bestaande gemeenschappen, zoals in een dorp, in een stad of in een wijk. Onder de titel Transtion Towns (de nieuwe naam die zij in NL gebruiken is “Transitie Nederland”) wordt dit inmiddels op tientallen plekken in Nederland toegepast en werken bewoners van lokale gemeenschappen samen om manieren te vinden voor duurzamer leven.

Sociale factor ecologisch samen leven

De gemeenschappen zorgen ook voor een sociale structuur, die helpt bij het doorbreken van eenzaamheid en anonimiteit. Daarnaast is het voordeel dat men elkaar kan ondersteunen bij de zorg van kinderen, ouderen en zieken. Samenleven kan uiteraard ook een uitdaging zijn, want binnen een groep met verschillende mensen heeft iedereen wel een eigen visie of perceptie van zaken. Daarom zijn er goede afspraken nodig over hoe je met elkaar omgaat, hoe de besluitvorming is en vooral dat je ten alle tijde elkaar met respect behandelt. Groepsprocessen zijn leerzaam, confronterend en een goede meetlat of een groep ook echt kan samenwerken. Daarnaast kan het juist ook heel gezellig zijn, waarbij er voldoende gelegenheden kunnen zijn voor sociale activiteiten en vieringen.

Werelddorpen

Een aantal bekende woongemeenschappen in de wereld willen we graag hier noemen, want zij bestaan al langer en zijn een inspiratie voor veel mensen.

• Findhorn in Schotland – gesticht in 1962 op een vuilnisbelt door Eileen Caddy en haar man, maar inmiddels uitgegroeid tot een vernieuwer op gebied van ecologisch bouwen.
• Auroville in India – gestart in 1968 en gebaseerd op de visie van Sri Aurobindo en de Moeder, waarbij eenheid van de mensheid centraal staat
• Damanhur in Italië – een spirituele gemeenschap opgericht in 1975 door Oberto Airaudi, een schilder en filosoof, met zo’n 1000 mensen verspreid over een gebied van 50 km

Op dit moment van schrijven (2017, update van dit artikel uit 2011), zijn er alleen al in Europa zo’n 4.000 ecodorpen.

Ecologisch leven in Nederland

Ook in Nederland bestaan er leefgemeenschappen, honderden en het aantal is groeiende.
De langst bestaande leefgemeenschap is ‘De Hobbitstee’ die sinds 1969 actief is. Een bekend voorbeeld is ‘Het Carré’ in Delfgauw, deze woongemeenschap werd in 2002/2003 gerealiseerd in samenwerking met Vereniging Ecodorp. Het project bestaat uit 49 energiezuinige en duurzaam gebouwde huurwoningen in carrévorm met een eigen binnenterrein.
Recentere voorbeelden zijn Ecodorp Bergen (NH; in aanbouw) en Ecodorp Boekel (NBr).

Meer van dit?
Geef je op voor ons wekelijkse Lifestyle Magazine

Nieuwe, ecologische initiatieven

Een nieuw initiatief uit 2006 is die van de stichting ‘Pro-werelddorp’, die acht werelddorpen willen opzetten in Noord Nederland en een vredesstad bij Ede. Hun uitgangspunt is het vinden van nieuwe manieren om om samen te leven vanuit een totaal visie op de mens. Maar ook veel kleinere initiatieven vinden momenteel plaats, zoals de woongroep ‘Samen Jong’ , een groep van 10 tot 12 mensen die graag samen oud willen worden en op een ecologische manier willen leven en wonen. Ze laten zich begeleiden door een duurzaam bouwexpert en een architectenechtpaar, die hen helpt bij de onderhandelingen met gemeentes over een geschikte locatie. Zo zijn er veel meer voorbeelden te noemen, echter we hopen dat we tot dusver voldoende informatie hebben gegeven om u te inspireren een eigen gemeenschap op te richten.

A New We
De Oostenrijkse regisseur Stefan Wolf maakte een mooi documentaire over tien grote en kleine ecodorpen en leefgemeenschappen door heel Europa. We krijgen een beeld van verschillende groepen, klein tot groot en wonende in Italië tot in Spanje. Wat opvallend is, is de rust die de mensen uitstralen die geïnterviewd worden. Ze zien er tevreden uit, gezond en stralend; niet dat hun leven zonder spanning is geweest, want dat blijkt wel uit de verhalen over de soms moeilijke en zware start. Toch is de conclusie dat ze het niet anders hadden willen doen.

‘A New We’ inspireert hoop voor de toekomst van de mensheid en al het leven op aarde. Ecologische woongemeenschappen is een natuurlijke toekomst, die onomkeerbaar lijkt. Geen straf, lijkt me.

Op de website van ‘de Omslag‘, een werkplaats voor duurzame ontwikkeling, is er veel informatie tevinden over woon en leefgemeenschappen in Nederland. Zij houden op regelmatige basis informatiedagen over gemeenschappelijk wonen, en je kunt hier ook naar de film. Van ecologisch tuinieren tot zelfvoorzienend leven, van reportages over de nieuwste ecologische initiatieven tot en met ‘de wereld volgens Monsanto’. Je kunt bij de Omslag ook de film A New We bestellen.

www.omslag.nl
www.pro-werelddorp.nl
www.leefgemeenschappen.nl
www.findhorn.org
www.auroville.org
www.damanhur.org