Bert Ruitenbeek, Stichting Demeter
Nog geen 15 jaar geleden was het bij fondswervende intsellingen als KWF, het kankerfonds en de Hartstichting nog taboe om iets te zeggen over de relatie tussen gezondheid en voeding. De logisch redenerende mens zag de verbanden al wel en zocht noodgedwongen z’n heil in alternatieve circuits waar naast deskundigheid ook valse predikers actief zijn en waren. Net als dat we tientallen jaren hebben moeten wachten voor we mochten zeggen en schrijven dat roken ongezond is, komt de waarheid nu stukje bij beetje naar buiten.
De Amerikaanse onderzoeksjournalist Michael Pollan had het al geschreven in z’n internationale bestseller ‘In defence of food’. Kies voor ‘Echt eten, niet teveel, vooral planten’. Vooral bewerkt voedsel past niet bij ons lichaam. Bij ‘natuurvolkeren’ komen onze welvaartsziekten nauwelijks voor. Overal waar het Westerse dieet z’n intrede doet, stijgen de aantallen kanker- en hartpatiënten.
Goed nieuws is dat de Gezondheidsraad met haar nieuwe adviezen wat dat betreft een reuze stap voorwaarts zet, weg van het stofjesdenken, naar voedselproducten. Eet meer verse groenten en fruit voorop.
Een groot taboe
Er is nu nog één groot taboe te slechten waar de Gezondheidsraad zich nog niet aan wil branden, maar waar steeds meer burgers hun conclusies al wel trekken. Waar komen die producten vandaan? Uit een systeem dat overeind gehouden wordt met kunstmest, antibiotica en chemie of vanuit een levend landbouwsysteem gebaseerd op natuurlijke balansen? Wat betreft de gezondheid van voedsel beperken we ons tot nog toe tot het meten van residuen. Hoeveel gifsporen zijn terug te vinden op het eindproduct? Men spreekt daar altijd over voedselveiligheid. Maar is dat het hele verhaal?
Over de relatie tussen voedsel uit levende bodems en de gezondheid van het product is nog weinig onderzoek gedaan. Geen geld voor beschikbaar en de relatie is ook moeilijk via gangbare reductionistische methoden aantoonbaar. Maar intuïtief weten we het antwoord al wel. Een gezond systeem brengt gezondheid voort. We zijn als mens onlosmakelijk onderdeel van de natuur en daar waar we die natuur ‘vergiftigen’, vergiftigen we als vanzelf onze eigen gezondheid. Direct of indirect.
De levende bodem
Het wordt dan ook tijd om gezondheid veel breder te definiëren. Een gezond mens in een gezond lichaam in een gezonde omgeving. En voor die omgeving is biodynamische landbouw een schoolvoorbeeld van het verzorgen van al ‘het levende’, te beginnen in de bodem. Het VN Jaar van de bodem loopt ten einde. Maar wat betreft ons inzicht in de relatie tussen gezonde bodems en gezond voedsel hebben we nog een weg te gaan.
Bert van Ruitenbeek,
directeur van het keurmerk Demeter voor biodynamische landbouw en voeding
www.stichtingdemeter.nl
Deze column verscheen eerder in onze landelijk verkrijgbare DeBetereWereld-krant.
