Er zijn veel redenen denkbaar om je ‘s te verdiepen in wat voedingssupplementen voor je kunnen doen. Maar als ik de kans krijg om kennisexpert dr. Gert Schuitemaker hierover vragen te stellen, dan is dat méér dan genoeg om dit cadeau te omarmen…
Tekst: Erwin Polderman
Orthomoleculair apotheker dr. Gert Schuitemaker
Gezondheid is iets wat steeds meer mensen bezighoudt, wat is de rol van voedingssupplementen in deze?
Een noodzakelijk onderdeel, ook al eet je nog zo gezond. Het is verstandig om je voeding aan te vullen met in de eerste plaats essentiële voedingsstoffen: vitamines en mineralen. Die zijn in tegenstelling tot kruiden, onderdeel van de stofwisseling. Krijg je ze niet voldoende binnen, dan ontwikkel je op den duur gebreksziekten. Maar ik durf best te zeggen dat bij alle ziekten voedingstekorten een rol spelen. Zelfs bij infectieziekten, omdat het immuunsysteem onvoldoende krachtig is. Gelukkig zijn er dan antibiotica, maar mijn motto is: eerst voeding, dan medicijnen. Ofwel: met gezonde voeding en voedingssupplementen waren antibiotica wellicht helemaal niet nodig geweest. Hetzelfde principe geldt in nog versterkte mate voor alle chronische ziekten, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, gewrichtsziekten, en zelfs kanker.
Hoe weet je of je een tekort hebt aan een of meerdere vitamines/mineralen? En, mede gelet op een mogelijk gedifferentieerd patroon qua pathologie, hoe weet je nu welk supplement je nodig hebt?
Mijn antwoord op een moeilijke vraag: informeer jezelf over de achtergronden en werking van voedingssupplementen. Immers, in mijn optiek zijn supplementen een verlengde van gezonde voeding. En eten doe je elke dag! Dus daar behoor je het naadje van de kous van af te weten als gezondheid een belangrijk punt voor je is. Ik vergelijk het vaak met tandenpoetsen. Dat doe je elke dag. Waarom? Als onderdeel van een goede hygiëne en om je gebit in een goede staat te houden. Maar dat weet je gewoon, omdat je
dat van je ouders en op school al geleerd hebt. En die weten het op basis van de wetenschap. Met voedingssupplementen zou het niet anders moeten zijn. Anders krijg je later de rekening gepresenteerd. Dus informeer jezelf of laat je goed adviseren.
Is het verstandig sowieso na een bepaalde leeftijd te starten met supplementen?
Na een bepaalde leeftijd? Al vóór de geboorte! Zowel door de moeder als de vader. De kwaliteit van sperma is in hoge mate afhankelijk van voldoende vitamines en mineralen, zoals zink. En tijdens de zwangerschap gaat het zeker niet alleen om foliumzuur. De moeder moet zorgen voor haar eigen lichaam plus dat van haar kind. Alle vitamines en mineralen zijn dan nodig, maar zeker vitamine D en de omega-3 vetzuren uit visolie. Dat geldt ook daarna voor het kindje. Bij veel van de huidige kinderziektes, van ADHD tot dyslexie, speelt gebrek aan visvetzuren een rol.
Bestaat er kans op overdosering?
De risico’s liggen veel eerder aan de kant van de tekorten dan aan de kant van een teveel. Hoe anders is dat met het risico van medicijnen. Duizenden vermijdbare doden per jaar! Te weinig vitamines en mineralen is juist wél een serieus probleem. Een groot onderzoek in de VS heeft laten zien wat voedingssupplementen kunnen betekenen voor de gezondheidskosten. Het bleek dat gebruik van voedingssupplementen resulteerde in een korter ziekenhuisverblijf en een kleinere kans op een heropname. Met iedere dollar die uitgegeven wordt aan suppletie, kan bijna 53 dollar op de totale gezondheidskosten worden bespaard.
Hoe natuurlijk zijn supplementen?
Voedingssupplementen groeien niet aan bomen. Ze worden industrieel geproduceerd. Maar uiteraard mag van de producent 
verwacht worden dat hij zijn supplementen zo ‘natuurlijk’ mogelijk maakt: vrij van schadelijke e-nummers, non-gmo en met gebruik van zo weinig mogelijk hulpstoffen. Wat betreft de werkzame stoffen in het supplement, de vitamines en mineralen: deze behoren zoveel mogelijk ‘natuuridentiek’ te zijn. Zodat het lichaam ze herkent en kan gebruikenin haar stofwisseling. Een aandachtspunt is bijvoorbeeld vitamine E. In farmaceutisch gefabriceerde supplementen (vaak laag gedoseerd) wordt een vitamine E gebruikt die níet volledig de structuur heeft van de natuurlijke vitamine E zoals in bijvoorbeeld tarwekiemolie. Fabrikanten die hun producten ‘orthomoleculair’ noemen, gebruiken wel de natuuridentieke en duurdere vorm van vitamine E.
Hoe kan het dat er zo’n groot prijsverschil bestaat tussen verschillende merken?
Dat zit hen in de eerste plaats in de hoeveelheid voedingsstof die in het tablet of de capsule zit. Vijftig of duizend milligram vitamine C maakt een groot verschil. Verder speelt de kwaliteit van de grondstof een rol, bijvoorbeeld het verschil in prijs tussen de natuuridentieke en synthetische vitamine E. Daarnaast gelden de wetten van de markt: de manier van positionering, de wijze van distributie, marketing, reclame en PR.
Is het nodig extra supplementen te slikken als je gevarieerd en gezond eet?
Ja, omdat de voeding tegenwoordig onvoldoende vitamines en mineralen levert. Daarnaast leeft en werkt de mens over het algemeen in een onnatuurlijke wereld, met veel stress. Gifstoffen, die we inademen of die binnenkomen via de darm, zijn ook een reden. Bovendien wordt de mens steeds ouder: met supplementen kun je slijtage vertragen.
Zijn er merken voedingssupplementen die mij als consument helpen te participeren in een betere wereld?
Dit is in ‘supplementenland’ geen groter issue dan in andere bedrijfstakken. Wel denk ik dat gebruikers van supplementen vaak ook gebruikers zijn van biologische voeding. Maar het feit dat ze op hun gezondheid letten en er zelf voor willen betalen, levert misschien wel de grootste bijdrage aan een betere en verantwoorde wereld, zeker als het ook hun kinderen betreft.
Verantwoord vlees consumeren lijkt een trend die zich doorzet. Daarnaast stijgt het aantal flexitariërs en vleesverlaters. Hoe kijkt u hier tegenaan, en hoe vertaalt zich dat in -gewenste- inname van voedingssupplementen?
Vlees is een leverancier van belangrijke, noodzakelijke voedingsstoffen. Bekend zijn natuurlijk vitamine B12, zink, ijzer en het aminozuur L-carnitine. De doorgewinterde vegetariër weet hier alles van. Juist deze groep, en dat geldt voor de veganist in nog sterkere mate, is voor de voedingsstoffentoevoer nóg meer afhankelijk van supplementen dan niet-vegetariërs.
Hoe kijkt u naar de innovaties en de toekomst van voedingssupplementen?
Het gebruik van voedingssupplementen staat nog in de kinderschoenen. Het besef moet nog rijpen dat preventief gebruik van supplementen het medicijngebruik kan terugbrengen binnen normale proporties. Spannende ontwikkelingen zijn er bij de algen en de probiotica, maar dat moet nog volledig uitontwikkeld worden. Daar verwacht ik veel van.
