Toekomst zaaien voor een vruchtbare aarde zonder gentech.
In de weekenden van oktober nodigen biodynamische boeren burgers uit om handmatig een akker in te zaaien met wintergraan. Hiermee doet Nederland als één van de 13e deelnemende landen mee aan bij het internationale project ‘Toekomst zaaien’. In 2006 begonnen twee Zwitserse BD-boeren dit project om burgers actief te betrekken bij de bron van de landbouw; het zaadgoed, met als nevenboodschap ‘Houd de landbouw gentechvrij’. Het blijkt een zeer succesvolle formule om burgers en boeren te verbinden.
Zaadgoed is een deel van ons cultureel erfgoed en komt voort uit duizenden jaren van selectie en vermeerdering. Wat ooit in handen was van vooral boeren en tuinders is sinds de laatste decennia voor ruim de helft in handen gekomen van nog maar 10 multinationals, zoals Monsanto. Met deze machtsconcentraties van bedrijven die zaadgoed en bestrijdingsmiddelen leveren, wordt het aanbod van rassen en gewassen beperkter, omdat het voor deze multinationals commercieel interessanter is om te werken aan een klein aantal rassen waarover zij eigendom kunnen garanderen door patent/ kwekersrecht en/of hybride zaden. Boeren hebben daarmee weinig greep meer op de basis van hun productiesysteem, het zaad en pootgoed. Gentech leidt veelal tot bodemdegradatie, monoculturen en superonkruiden in plaats van de beloofde vermindering van bestrijdingsmiddelen en droogteresistente rassen. Door de anonieme en grootschalige productie vervreemden burgers en boeren van elkaar. En ook al worden er in Nederland geen gengewassen verbouwd, onze dieren eten wel massaal genmais en soya en zijn daarmee onderdeel van dit systeem geworden.
Wat stelt de biodynamische landouw hier tegenover? BD boeren laten in de praktijk zien dat het anders kan: dat je zonder chemisch-synthetische middelen, zonder kunstmest, met een ruime vruchtwisseling, laag mestgebruik en veel biodiversiteit rond het bedrijf, hoogwaardig voedsel kan produceren. ‘Wat werkt is waar’ en de kracht van deze landbouwmethode is dat de boer echt waarnemer durft te zijn, vertrouwt op z’n intuïtie, de ritmes van de natuur probeert te begrijpen en benutten. Dat is werken op basis van vertrouwen in plaats van beheersing, een weg die eenmaal ingeslagen leidt tot voldoening, ondanks de tegenslagen die vaak wordt ondervonden.
Deelname aan het internationale project ‘Toekomst zaaien’ past in de traditie dat biodynamische bedrijven tal van relaties aangaan met hun omgeving, via directe verkoop, zorg en recreatie. Ze waren de eersten die begonnen met de koppeling landbouw en zorg. De reacties van zowel de deelnemende boeren als de bezoekers vorig jaar bij de eerste jaar toekomst zaaien zoals georganiseerd door de biodynamische beweging en stichting Zaadgoed waren heel positief. Met het handmatig zaaien verbinden burgers zich op een rituele wijze met de kringloop van het leven en het bedrijf in hun omgeving. Voedselproductie kan alleen duurzaam en succesvol zijn in haar sociale, culturele en ecologische context. Er bestaan geen uniforme ‘systemen’ die de wereld voeden. Boeren doen er verstandig aan te blijven investeren in een levende landbouwcultuur met een sterke maatschappelijke inbedding.
Data en adressen : www.stichtingdemeter.nl
