Het begrip circulaire economie hoorden we voor het eerst in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de Club van Rome het boek ‘Grenzen aan de groei’ publiceerde. Toen al was duidelijk dat onze grondstoffen beperkt zijn. Nu, bijna vijftig jaar later, trekken we diezelfde conclusie. Een circulaire economie blijft de toekomst.

Door Sophie Heldens, Country Manager Nederland bij reBuy

Het traditionele economische model, dat uitgaat van grondstofwinning om goederen te produceren en ze na gebruik weer weg te gooien, leidt onvermijdelijk tot een afvaltoename. En hoewel recyclen effectief en onmisbaar is, heeft het zijn grenzen. Niet alles kan immers worden gerecycled, en niks is oneindig recyclebaar. Daarom zijn alternatieven vandaag de dag belangrijker dan ooit.

We moeten het gebruik van natuurlijke grondstoffen optimaliseren en de hoeveelheid afval beperken. Dat laatste is een goede eerste stap, want hoe minder afval er is, des te minder er ook gerecycled hoeft te worden.

Refurbishment is ook een voorbeeld van een ecologisch alternatief voor het traditionele economische model. Doel ervan is de levensduur van producten te verlengen om zo verantwoorder om te gaan met bestaande middelen. Producten krijgen immers een tweede leven, waardoor verspilling wordt tegengegaan.

Verder zien we steeds vaker dat er niet een product, maar een dienst geconsumeerd wordt – ook wel de deeleconomie genoemd. Veel mensen hoeven bijvoorbeeld niet meer per se een eigen auto te hebben, ze gebruiken gewoon een deelauto op het moment dat ze die nodig hebben. Het lijkt er dus op dat we ons er steeds meer van bewust zijn dat we onze consumptiegewoontes nu wel móeten veranderen.

Maar collectief bewustzijn is slechts een eerste stap. Consumenten, de overheid en het bedrijfsleven moeten de handen ineenslaan om tot een circulaire economie te komen, want de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij alle partijen. De overheid kan dat bijvoorbeeld doen met financiële stimulansen en nieuwe regelgeving. Zo presenteerde het kabinet in september 2016 het programma ‘Nederland Circulair in 2050’. De ambitie van dit plan is om in 2050 een volledig circulaire economie gerealiseerd te hebben. Het afval zoals we dat nu kennen, verdwijnt daarmee. Afval is dé nieuwe grondstof en vrijwel alles is opnieuw te gebruiken.

In januari 2017 kwam daar het Grondstoffenakkoord bij, ondersteund door bedrijven, overheden, kennisinstituten, vakbonden, natuur- en milieuorganisaties, financiële instellingen en vele andere maatschappelijke organisaties. Dit soort initiatieven is essentieel om een grootschalige verandering van productiemethodes op gang te brengen. De voordelen zijn immers duidelijk: de circulaire economie stimuleert innovatie, helpt besparen op natuurlijke grondstoffen en zorgt voor nieuwe banen. Veel bedrijven hebben het model van circulaire economie inmiddels dan ook succesvol overgenomen. Zo is er bijvoorbeeld een B2B-deelmarktplaats die organisaties in staat stelt overcapaciteit van gereedschap, materialen en personeel te delen. Bedrijven opereren hierdoor duurzamer en goedkoper, en gaan efficiënter om met middelen. 

En hoe kan de consument bijdragen aan een circulaire economie? Afvalbeperking is een mooie eerste stap. Dat kan bijvoorbeeld door bewuster te consumeren, zoals zelf een (stoffen) tas mee te nemen naar de supermarkt. Of de plastic afwasborstel te vervangen door een houten afwasborstel en ‘nee’ te zeggen tegen wegwerpartikelen, zoals rietjes. Daarnaast is het goed om bewuster om te gaan met oude elektronica en het aanschaffen van nieuwe. Zo kan refurbished – oftewel gerenoveerde – elektronica een mogelijke oplossing vormen om elektronisch afval (‘e-waste’) tegen te gaan.

Een circulaire economie is de toekomst, maar daar komt nogal wat bij kijken. Daarom is het voor overheid, bedrijfsleven en consumenten noodzakelijk om sámen specifieke problemen aan te pakken. Want alleen zo ontstaan er oplossingen voor een maatschappelijk verantwoorde en milieuvriendelijke samenleving.

Lees meer:
Sonett ondersteunt biologische landbouw
Ook je bank kan bijdragen aan een groene levensstijl