Geen trend, maar noodzaak

Onlangs vroeg ik een beddenverkoper naar zijn aanbod in de categorie ‘maatschappelijk verantwoord’. Nooit eerder hadden klanten daarnaar gevraagd! Hij vond ’t bovendien onzin; als ik het milieu wilde sparen, moest ik m’n boodschappen maar op de fiets doen. Onbegrijpelijk dat (veel!) mensen vandaag de dag nog denken dat duurzaamheid slechts trend is.

Door Nanny Schutte

Geld of geen geld, we winkelen wat af. We zeggen: “Geld moet rollen, goed voor de economie.” En inderdaad, onze economie is erbij gebaat, want we brengen meer geld in dan er strikt genomen beschikbaar is en dat betekent groei. GROEI! Daar gaat het om; onze maatschappij is volledig gebaseerd op economische groei.
Onze economie moet het blijkbaar hebben van de extra aankopen; met de hand op de knip stagneert de economie! “Laag consumentenvertrouwen,” wordt gezegd, terwijl je ook kunt zeggen: “De consument heeft blijkbaar niet zoveel nodig.” Echter een systeem gebaseerd op groei spat zo als een zeepbel uiteen. Het meest zichtbaar is dat nu in Griekenland, maar, zo las ik in een recensie van “De Schuldenberg” (Jaap van Duijn), de totale schuld in Zuid-Europese landen is niet hoger dan in Nederland en onze particuliere schulden zijn hoger dan waar ook ter wereld…

Nieuwe norm
Motor achter deze zeepbeleconomie: onze planeet, leverancier van alle grondstoffen en voedingsmiddelen. Maar in plaats van er zuinig mee om te gaan, brengen we enorme schade toe. De groeiende vraag naar grondstoffen en energiebronnen drijft ons tot het uiterste. Voortzetting van onze allesvernietigende consumptiemaatschappij leidt dus tot grote verstoringen van het natuurlijk evenwicht. En de strijd tussen mens en natuur is ongelijk – we zullen ’m zeker niet winnen. We kunnen maar beter mééwerken, door onze levenswijze in te richten volgens de wetten van de natuur; beter flexibel of dynamisch dan statisch (niet vasthouden, maar loslaten), beter divers dan uniform of gestandaardiseerd (maatwerk!), beter volgens kringlopen dan lineaire bewegingen, beter op elkaar afgestemd en in verbinding (sámen) dan ieder voor zich, beter holistisch (in samenhang) dan gefragmenteerd. Duurzaamheid is dus geen trend maar noodzaak. Duurzaam is de nieuwe norm.

Positieve energie
Aanpak van de huidige maatschappelijke problemen (zoals de economische crisis) vereist dan ook nieuwe methoden, waarvoor we ‘vanzelfsprekende’ zaken ter discussie moeten stellen; Waarom zijn grondstoffen goedkoper dan arbeidsuren? Waarom wordt vervuiling niet verrekend? Waarom rekenen we waardevolle zaken als gezondheid, spiritualiteit, kunst en saamhorigheid niet mee in onze economie? Alles begint met bewust leven. Dat geeft minder schulden, minder benodigde grondstoffen, minder afval, minder stress, om zo méér te kunnen genieten van wat er ècht toe doet. Wie het aandurft zich meer dáárop te focussen zal snel ervaren hoeveel positieve energie dat oplevert, hoeveel aantrekkingskracht het heeft en hoeveel je met weinig kunt realiseren!

Nanny Schutte is redacteur voor De Betere Wereld en als zelfstandig onderwijskundige bezig met duurzaamheideducatie: Trip-educatie. “Onze gefragmenteerde samenleving maakt dat we niet meer zien dat allerlei ontwikkelingen aan elkaar gerelateerd zijn en elkaar versterken. Een toekomstgerichte samenleving vereist dat we leren die samenhang te zien, dat zie ik als de essentie van mijn werk.”