Heb je ook wel eens het gevoel dat er iets vastzit in de keel, zonder dat je iets kunt zien? De kans bestaat dat het gaat om amandelstenen, formeel tonsillolieten genoemd. Dit zijn kleine, witte brokjes die vastzitten in de amandelcrypten, achterin de keel.

Amandelstenen komen bij veel mensen voor, vaak zonder het door te hebben. De kleine klontjes zijn doorgaans niet zichtbaar, maar kunnen bij een hoest- of niesbui wel loskomen. Een groot nadeel is dat amandelstenen vaak een nare geur veroorzaken. Dat heb je zelf lang niet altijd door, maar je omgeving wel.

Er zijn gelukkig enkele manieren om zelf amandelstenen te verwijderen.

Ontwikkeling van amandelstenen

De mond, tong en keel zitten vol met allerlei bacteriën. Dat is volkomen normaal en in de meeste gevallen niet schadelijk of storend. De verschillende bacteriesoorten leven in een balans, maar deze balans kan vrij eenvoudig verstoord worden.

Sommige bacteriën krijgen dan de overhand, vaak bacteriën die stinken en andere klachten veroorzaken.

De amandelen achterin de keel zijn betrokken bij het afweersysteem van het lichaam en hebben veel kleine groeven, crypten genaamd. Normaal gesproken worden bacteriën in deze crypten snel gedood, maar bij amandelstenen is dit niet het geval.

Voedselresten, slijm en celresten kunnen een beschermend laagje rond de bacteriekolonie vormen, waardoor het afweersysteem ze maar moeilijk kan bereiken. Onder dit beschermende laagje kunnen bacteriën hard groeien in zuurstofarme (anaerobe) omstandigheden.

Ze voeden zich hierbij onder meer met eiwitten uit het eten en celresten. Er komen hierbij afvalstoffen met zwavelverbindingen vrij, die ontzettend kunnen stinken.

Verschillende factoren dragen bij aan de vorming van amandelstenen:

• Droge mond (zuurstofarme omgeving)
• Consumptie zuivelproducten
• Disbalans bacteriën op tong
• Overmatige productie neusslijm (dat keel inloopt)

Amandelstenen kun je bovendien herkennen aan diverse symptomen. Deze komen niet altijd voor bij iedereen. Hoe langer je echter rondloopt met de brokjes, hoe groter de kans op klachten. Klachten zijn onder meer:

• Slechte adem (halitose)
• Gevoel dat er iets vastzit in de keel
• Moeite met slikken
• Oorpijn
• Vaak ook witte of gele tong

Amandelstenen zelf verwijderen

Een effectieve thuisbehandeling van amandelstenen bestaat uit twee delen: het aanpakken van de oorzaak en het verwijderen van de amandelstenen.

Oorzaak aanpakken

De eerder genoemde risicofactoren voor amandelstenen kunnen stuk voor stuk vrij eenvoudig aangepakt worden. Eén van de belangrijkste factoren is een droge mond. Dit is direct één van de lastigere oorzaken, omdat sommige mensen van nature een drogere mond hebben dan andere.

Een droge mond kan voorkomen worden door:

• Veel water te drinken
• Matigen met alcohol en koffie
• Regelmatig suikervrije keelpastilles, zoals Dr Katz lozenges
• Geen mondwater op basis van alcohol

Gebruik je al mondwater, dan is met name het laatste punt een belangrijke om op te letten. Veel mondwaters gebruiken alcohol. Dit doodt veel bacteriën en geeft een enigszins brandend gevoel dat veel mensen onterecht associëren met hygiëne. Alcohol droogt de mond echter uit en verstoort de bacteriebalans.

Op de lange termijn kunnen de klachten verergeren. Een goed alternatief is Oxyd8 mondwater, dat werkt op basis van actief zuurstof en de mond niet uitdroogt.

Soms ligt de oorzaak bij de tong, wanneer hier een disbalans heerst. Dezelfde stinkende bacteriën zijn dan in overvloed aanwezig op de tong en kunnen ook in de crypten terecht komen. Gebruik een goede tongschraper, zoals de Orabrush, om de tong regelmatig te reinigen.

Gebruik liever geen normale tandenborstel of andere schrapers met een scherpe rand. De kans op beschadigingen is hierbij te groot.

Aanwezige amandelstenen verwijderen

Amandelstenen komen soms vanzelf los, bijvoorbeeld bij het niezen of hoesten en soms simpelweg bij het wakker worden. Helaas is dit lang niet altijd het geval, met name wanneer de korreltjes diep in de crypten zitten en een flink formaat hebben.

Met de volgende hulpmiddelen kun je op een effectieve en veilige methode de steentjes verwijderen uit de groeven van je amandelen.

Wegspoelen

Door gericht met water (liefst mondwater als Oxyd8) in de groeven van de amandelen te spuiten, kon je de amandelsteentjes losmaken. Gebruik liever geen harde waterstraal van elektrische reinigingsmiddelen die vaak voor het gebit gebruikt worden. Deze straal is te krachtig en kan de amandelen irriteren.

Gebruik bijvoorbeeld een Monosyringe of AE Dental Power Floss. Je kunt de kracht van de waterstraal hiermee beter reguleren en op deze wijze de amandelstenen rustig en veilig verwijderen.

Tonsilfresh Cupping Glass

Je kunt amandelsteentjes ook bij jezelf verwijderen met een Tonsilfresh Cupping Glass. Dit is een klein handpompje dat je op de crypten zet. Vervolgens kun je de amandelstenen voorzichtig wegzuigen. Dit is met name geschikt in situaties waarbij de amandelsteentjes diep in de crypten zitten. In combinatie met een waterstraaltje zijn de brokjes vrijwel altijd te verwijderen.

AE Dental Tonsil Stone Removal tool

Gebruik voor het zelf verwijderen van amandelsteentjes liever geen wattenstaafje of vinger. Niet alleen is het lastig op deze manier, ook kun je de amandelen makkelijk beschadigen of besmetten met nieuwe bacteriën.

De AE Dental Tonsil Stone Removal tool is een goed alternatief. Dit is een klein metalen pennetje met aan het uiteinde een lusje. Zet het lusje op de amandelstenen en wip ze met één handbeweging uit de crypten. Met dit hulpmiddel staat er minimale druk op de amandel(crypten) en voorkom je irritatie.

TonsilFresh Led Tool

Kost het moeite om de amandelstenen te zien en/of bereiken, dan kan de TonsilFresh Led Tool je een handje helpen. Dit apparaatje kan gebruikt worden om amandelstenen los te drukken, maar beschikt bovendien over een LED-lichtje.

Met dit lichtje kun je een stuk beter zien of je op de goede plek zit en vaak ook de steentjes herkennen. Zeker achterin de keel is licht geen overbodige luxe.

Hulp inschakelen

Lukt het je niet goed om zelf de amandelstenen te verwijderen, dan kun je hulp inschakelen. Een arts met een geoefende hand kan de klontjes vaak snel verwijderen en maakt hierbij doorgaans gebruik met vergelijkbare hulpmiddelen.

In ernstige gevallen is een operatie vereist om van de klontjes af te komen. Dit is een laatste redmiddel en garandeert niet altijd langdurig succes. Een verandering van de levensstijl is doorgaans nodig om nieuwe vorming te voorkomen. Hierbij moet gedacht worden aan de eerder genoemde punten, zoals minder zuivel en maatregelen tegen een droge mond.

 

Lees ook: 

> Leefstijlgeneeskunde zo oud als Hippocrates

> Afvallen met garcinia cambogia

> Kinderartsen luiden noodklok over energiedrankjes