Duurzaamheid staat volop op de politieke agenda. Maar het is het bedrijfsleven dat het voortouw neemt. We hebben in Nederland dan ook talloze leiders die laten zien dat duurzaamheid en succes wel degelijk hand in hand gaan.
Nederlandse bedrijven, van mkb tot grote organisaties als Schiphol en de haven van Rotterdam, lopen op duurzaamheid voorop. Dankzij duurzaamheid zijn ze toekomstbestendig. Bovendien besparen ze op zowel de langere als de kortere termijn kosten.
Toch blijft duurzaam ondernemen voor de meesten een grote uitdaging. De gedachte dat het haaks staat op winstgevendheid en competitiviteit is nog steeds prominent. Maar duurzaamheid is een investering. Sommigen zien het zelfs als de kern van het zakelijke model, of iets waar ze de wereld daadwerkelijk mee kunnen verbeteren.
Hieronder noemen we vijf mensen die er op deze manier naar kijken. Zij laten zien hoe je kunt omdenken en hoe je van duurzaamheid de kern van je bedrijfsmodel kunt maken.
1. Hilde van Dijk – Oprichter van Slim Opgewekt
Na een trip naar Bangladesh in 2010 richtte Hilde van Dijk een liefdadigheidsstichting op. Maar ze wilde meer: een succesvol bedrijf runnen en ook daarmee iets positiefs doen voor de wereld. Want wie duurzaam onderneemt, is volgens haar meteen ook in staat om succesvol te ondernemen.
Daarom dat ze zich met haar bedrijf Slim Opgewekt zo nadrukkelijk toelegt op kosteloos financieel advies. Ze toont zo aan dat duurzaam ondernemen voor besparingen zorgt. Voor een school loopt dat voor de energiekosten al snel op tot 40 tot 60 procent. Het is voldoende om haar business case te maken en de opdracht in de wacht te slepen. De inkomsten genereert ze met de uitvoering van de benodigde energiebesparende maatregelen.
Scholen zijn voor Van Dijk het begin. Later zijn daar zorginstellingen en sportaccommodaties bijgekomen. Allemaal faciliteiten die alleen kunnen verduurzamen als er een reële financiële keuze aan vooraf gaat.
Maar het is Van Dijk ook te doen om kinderen bewust maken van het belang van duurzaamheid. Na ieder project plaatst ze een speciaal energiescherm waarop scholieren zien wat het verbruik is en waar de besparingen zitten. In haar eigen woorden: “We bereiken de meeste impact door niet alleen techniek in te zetten, maar ook mensen bewust te maken van duurzaamheid en daarmee hun gedrag te veranderen. Daarom is bewustwording voor ons even belangrijk als duurzame techniek.”
2. Geanne van Arkel – Head of Sustainable Development bij Interface Europe
De grote verdienste van Geanne van Arkel is dat ze duurzaam ondernemen bevordert buiten de geëffende paden om. Van Arkel is MVO-manager bij Interface, producent van duurzaam geproduceerde tapijttegels.
Bij veel bedrijven is dat een pure beleidsrol. Maar Van Arkel gaat een stap verder. Zij ziet duurzaamheid niet als ‘haar’ domein, maar de verantwoordelijkheid van iedereen. Mensen maken het verschil, zo is haar overtuiging. Ze leidt daarom haar collega’s op tot duurzaamheidsambassadeurs, ongeacht hun rol binnen het bedrijf. Daardoor is de groene koers verweven in alle lagen van de organisatie.
Geanne vervult ook buiten de muren van haar organisatie een inspirerende rol. Ze is onder meer actief lid van MVO Nederland en het transitieteam Kunststoffen. Daarnaast is ze betrokken rondom vele initiatieven in de circulaire economie. Ook is ze een mede-aanjager bij meerdere zogeheten ‘Green Deals’ geweest, waarbij publieke en private partijen samen de weg vrijmaken voor duurzame initiatieven. Het ging om onder andere de Green Deals Biomimicry, Biodiversiteit, Natuurlijk Kapitaal en Sluiten Kunststofketen.
Ze is daarnaast een veelgevraagd spreker in het bedrijfsleven en het onderwijs, waarin ze haar kennis deelt over innovatiegerichte verduurzaming. Ze hanteert daarin een praktijkgerichte insteek: met best practices en de lessons learned helpt ze andere bedrijven concreet op weg. Haar insteek is dat de combinatie duurzaamheid en succesvolle bedrijfsvoering hand in hand gaan.
Van Arkel won in 2018 de titel MVO-Manager van het Jaar voor haar inzet voor de circulaire en biobased economie.
3. Boyan Slat – Oprichter van The Ocean Cleanup
Een duikvakantie maakte grote indruk op Boyan Slat, die enorm schrok van de hoeveelheden plastic afval in de Middenlandse Zee. De pas 24-jarige Slat heeft met zijn ideeën om de zeeën te zuiveren van plastic als VWO-scholier al meerdere prijzen gewonnen. De installaties van Slat vangen zee-afval op door de zeestromen aan te wenden. Tienduizenden financiers van over de hele wereld hebben meer dan 30 miljoen dollar geïnvesteerd in zijn idee.
Slat stelt dat afval zich vooral ophoopt in vijf grote gebieden. De grootste is een oceaangebied tussen Californië en Hawaï dat drie keer zo groot als Frankrijk is. Daar hoopt zich 80 duizend ton aan afval op, het gewicht van 500 jumbojets. Slat schat dat zijn aanpak de potentie heeft om de hoeveelheid afval in de wereldzeeën iedere vijf jaar te halveren.
Ondernemen is boven alles durven, en recent heeft hij bij zijn eerste project een tegenvaller te verduren gehad. Onder andere een arm van de installatie brak af vanwege metaalmoeheid. De pers was is sommige gevallen meedogenloos. Maar Slat was vastberaden en ging de uitdaging verder aan. Begin juni 2019 is een test van start gegaan met een nieuwe, verbeterde installatie.
4. Cecile van Oppen – Oprichter van Copper8
Duurzaamheid is techniek, maar duurzaamheid is ook kennis delen en samenwerken. Dat vinden bedrijven niet altijd makkelijk, want ze willen hun eigen inkomsten zoveel mogelijk vergroten – soms zelfs ten koste van de ander. Om dat te veranderen en de circulaire economie aan te jagen heeft Cecile van Oppen het adviesbureau Copper8 opgericht.
De kern van Van Oppen’s boodschap is dat afval voor de één een waardevolle grondstof voor de ander is. Zo kom je tot extra mogelijkheden waar iedereen de vruchten van plukt. Meerdere projecten van Van Oppen zijn in de prijzen gevallen. Zoals ze zelf stelt: “In een circulaire economie gaat het niet langer over het optimaliseren van je eigen taartpunt, maar het gezamenlijk groter maken van de taart.”
5. Jaap Korteweg – Oprichter van De Vegetarische Slager
Jaap Korteweg komt uit een agrarische familie en hij maakte de varkenspest in 1997 van dichtbij mee. In totaal werden toen 1.800.000 varkens geruimd. Na het zien van tienduizenden dode varkens besloot hij zelf vegetariër te worden. Maar hij ging ook nadenken over vleesgebruik in het algemeen. Heel veel mensen willen minderen met vlees, maar missen al snel de smaak. Die stappen niet snel over op een bietenburger.
Met de Vegetarische Slager verlaagt hij de drempel fors. Hij denkt ook meteen groot. Zijn bedrijf is in zeven jaar tijd uitgegroeid van één slagerij naar 3.500 verkooppunten in vijftien landen. Zijn visie is dan ook dat het geen zin heeft om voor een nichemarkt leuk wat vegetarisch vlees te produceren. Dat heeft geen impact. Hij wil vooral de bio-industrie overbodig maken. De commerciële potentie van zijn bedrijf bleef beslist niet onder de radar: Unilever nam zijn geesteskind eind 2018 over.
Natuurlijk zijn er veel meer innovatieve en succesvolle duurzame ondernemers. Hoe dan ook hebben ze één belangrijk inzicht gemeen: duurzaamheid is een concurrerend businessmodel waar veel innovatie uit voortvloeit.
Lees ook:
